Merklicenties ontstaan wanneer een bedrijf toestemming geeft aan andere bedrijven om hun intellectueel eigendom (zoals hun merknaam, software of patent) commercieel te gebruiken in ruil voor royalty's.
Als je twijfelt of merklicenties geschikt zijn voor jouw bedrijf, is deze gids voor jou. Ontdek de soorten overeenkomsten die je kunt sluiten, de voordelen van het licentiëren van je intellectuele eigendom en voorbeelden van merken die succesvol hun producten hebben gelicentieerd.
Wat zijn merklicenties?
Merklicentie is de handeling waarbij een bedrijf toestemming geeft aan een ander bedrijf om hun intellectuele eigendom (IE) te gebruiken.
Merkbezitters verhuren hun patenten, software of personages aan andere bedrijven. Licentienemers kunnen de IE doorverkopen tegen een hogere prijs of merchandise produceren met de IE erop. In beide gevallen ontvangt de licentiegever een vergoeding (als percentage of een eenmalige vergoeding) als dank voor het verlenen van toestemming.
Een concreet voorbeeld van een merklicentieovereenkomst is Barbie. Dit wereldwijde merk is overal ter wereld bekend en heeft licentieovereenkomsten met allerlei bedrijven, waaronder detailhandelaren. Een van deze detailhandelaren is Shopify-verkoper The Oodie, die gelicentieerde Barbie-producten verkoopt.
5 soorten licentieovereenkomsten
Merk en handelsmerk
Bedrijven kunnen de rechten bezitten om een merknaam of logo te gebruiken. Dit worden handelsmerken genoemd, en ze bestaan om te voorkomen dat andere bedrijven de activa van een bedrijf gebruiken.
Bedrijven kunnen licenties geven aan andere merken om hun handelsmerken te gebruiken. Neem Coca-Cola als voorbeeld. Onafhankelijke merken die deze bruisende drank namens Coca-Cola produceren, kunnen dit doen omdat ze een handelsmerklicentie hebben. Deze samenwerkingen genereren meer dan € 877,5 miljoen aan detailhandelsverkoop (EN) voor dit mega-merk.
Patenten
Een patent is vergelijkbaar met een handelsmerk in de zin dat het intellectuele eigendom is dat wettelijk beschermd is tegen ongeoorloofd commercieel gebruik. Het enige verschil is dat patenten worden verleend voor nieuwe uitvindingen, niet voor merk- of logo's.
Patenten kunnen worden verleend voor nieuwe machines, ontwerpen (consumentenproducten) of botanische uitvindingen. Een voorbeeld is Lollacup. Iedereen die deze kinderbeker wil gebruiken, heeft een patentlicentie van het merk nodig.
Karakter, entertainment en kunst
Personages zijn een ander type handelsmerk dat merken kunnen licentiëren. Het meest voor de hand liggende voorbeeld? Disney. Je vindt Mickey Mouse, Marvel en Star Wars-personages op merchandise over de hele wereld en niet alleen op officiële Disney-merchandise. Derde partijen krijgen een licentie om Disney's personages te gebruiken op bijvoorbeeld kleding, woondecoratie en mokken.
Deze handelsmerken strekken zich ook uit tot entertainment. Disney licentieert ook hun films, tv-shows en muziek. Zelfs beelden van hun pretparken kunnen alleen worden gebruikt door degenen met een merklicentie.
Software
Als je betaalt om software te gebruiken, koop je een licentie voor één gebruiker of een team. Je mag de toegang tot de software niet aan anderen verkopen, tenzij je een multi-user licentie hebt. Dit stelt derde partijen in staat om de code van een softwarebedrijf door te verkopen aan anderen.
Sport
De markt voor gelicentieerde sportmerchandise is een grote business. Deze bereikte een waarde van $31,3 miljard (€ 27,5 miljard) in 2022 (EN), volgens de Global Licensing Group; een cijfer dat naar verwachting met een samengestelde jaarlijkse groei van 3,5% zal toenemen tot 2028.
Sportteams in de NBA, NFL en Europese voetbalcompetities sluiten allemaal merklicentieovereenkomsten. Elke overeenkomst staat derde partijen toe om merchandise te produceren met het logo of de naam van een speler van het team.
De voordelen van merklicenties
Groei je merk en bereik een breder publiek
Het licentiëren van je merk betekent in wezen het aangaan van een partnerschap met een ander bedrijf. Een van de belangrijkste voordelen van deze partnerschappen is het vermogen om een breder publiek te bereiken.
Werken met een ander merk geeft je directe toegang tot hun klanten en publiek, en vice versa. Of je nu de licentiegever of de licentienemer bent, beide merken lenen elkaar hun publiek om te groeien en uit te breiden naar een nieuwe leeftijdsgroep of geografische locatie. Marktpenetratie is makkelijker wanneer je samenwerkt met licentienemers die daar al gevestigd zijn.
Bouw sterkere relaties op met klanten
Naarmate je merk groeit, groeien de wensen en verwachtingen van je klanten mee. Ongeacht de grootte van je bedrijf, kan het moeilijk zijn om een productlijn op een betekenisvolle manier te laten groeien die gelijke tred houdt met die klantverwachtingen.
Het licentiëren van je merk is een manier om bruggen te bouwen tussen je capaciteiten in productie en productontwerp. Het eindresultaat? Herhaalde verkopen stimuleren en de producten leveren waar je klanten naar op zoek zijn.
“Het gelicentieerde product verspreidt zich zeker sneller op sociale media,” zegt Brian Garofalow, Chief Marketing Officer bij Igloo. “En wanneer mensen het kopen, delen ze het graag. Dat is een groot deel van ons bedrijf en onze positionering: We zijn leuk. Het maakt veel zin als we leuke licenties doen, omdat het mensen aan het lachen maakt, en ze houden ervan om hun koelers te laten zien.”
Genereer extra inkomsten en diversifieer je omzet
Met een merklicentieovereenkomst ontvang je als licentiegever doorgaans royalty's voor elk verkocht gelicentieerd product. Royalty's zullen je bedrijf niet van € 1.000 aan omzet naar € 1 miljoen brengen, maar ze kunnen een goede manier zijn om extra waarde toe te voegen en de manieren waarop je merk geld kan verdienen te diversifiëren.
Afhankelijk van de gelicentieerde merchandise kan die extra omzet zelfs helpen om seizoensgebonden schommelingen in je winkel te verzachten.
Bescherm je merk tegen vervalsingen
Als je ooit op een openbare markt bent geweest, heb je waarschijnlijk ongeregistreerde en vervalste producten gezien die illegaal worden verkocht. Denk aan die “Coach” handtassen voor 20 euro of “Ray-Ban” zonnebrillen voor een tientje.
Wanneer een merk groot genoeg wordt, zijn vervalsers nooit ver weg. Het licentiëren van je merk kan je helpen om voor te blijven op deze curve. Een van de eerste stappen in het merklicentieproces is het beschermen van je intellectuele eigendom. Het beschermt ook de prestige van je merk met expliciete voorwaarden rond kortingen en soortgelijke kwesties.
Deze proactiviteit betekent dat je merk een sterkere positie heeft in de strijd tegen vervalsingen.
Experimenteer met nieuwe productcategorieën
Het betreden van een nieuwe markt is riskant. Natuurlijk kun je productonderzoek doen, naar klanten luisteren en in de gaten houden wat concurrenten doen. Maar je weet nooit echt of investeren in een nieuw product zal lonen totdat je het doet.
Merklicentieovereenkomsten kunnen dit minder riskant maken. Aan de ene kant hebben goed gevestigde bedrijven toegang tot financiering, expertise en ervaring in een al gevestigde markt. Aan de andere kant moet je als startend bedrijf ofwel externe financiering zoeken of je eigen geld in productontwikkeling steken. Dit kan veel tijd en geld kosten, en het kan ook een risico zijn.
Een gevestigde, winstgevende onderneming zal in staat zijn om in grotere hoeveelheden te produceren en je product aan een veel groter publiek te adverteren; iets wat kleinere, onafhankelijke bedrijven niet zo makkelijk kunnen doen.
Gebruik externe productie- of distributiebronnen
Een van de moeilijkste dingen aan het laten groeien van een retailbedrijf is productie. Je kunt klanten naar je winkel of e-commerce website leiden, maar zodra ze daar zijn, moet het productieproces soepel verlopen. Anders verlaten die potentiële klanten je winkel met lege handen.
Volgens Gerrid Smith, Chief Marketing Officer bij Joy Organics, maakt merklicentie dit makkelijker. “Werken met een licentiegever of licentienemer die gevestigde productie- en/of distributiefaciliteiten en ervaring heeft, kan je in staat stellen om van deze bronnen te profiteren,” zegt hij.
“Dit kan je time-to-market verkorten en je geld en tijd besparen door bijvoorbeeld de noodzaak om een productie-installatie op te zetten te elimineren. Door gemeenschappelijke kosten voor promotie en advertenties te delen, kunnen zowel de licentiegever als de licentienemer geld besparen en efficiënter zaken doen.”
Hoe kun je je merk licentiëren?
Een effectieve merklicentie-strategie zorgt ervoor dat de activa van je merk veilig en beschermd zijn, en dat de licenties die je verstrekt uiteindelijk ten goede komen aan je merk. Zo kun je hiermee beginnen:
1. Bescherm je intellectuele eigendom
Het beschermen van je intellectueel eigendom (IE) is een van de belangrijkste factoren achter het licentiëren van je merk. Het laatste wat je wilt, is per ongeluk iemand volledige, onbeperkte toegang geven tot je activa zonder daar iets voor terug te krijgen.
De beste manier om je merk te beschermen, is door direct samen te werken met een advocaat die gespecialiseerd is in intellectueel eigendom en om vroeg te beginnen. Zorg ervoor dat de activa van je merk vanaf het begin geregistreerd en beschermd zijn. Dan kun je er later over nadenken om ze alsnog te licentiëren.
2. Doe je onderzoek
Het licentiëren van je merk is geen eenmalig proces. Als je van plan bent om agressief merklicenties na te streven als groeimotor voor je retailbedrijf, is het het beste om een overkoepelende strategie te creëren die schetst wat je zoekt in een potentiële licentienemer. Op die manier kun je snel beslissen welke bedrijven je wilt benaderen en goedkeuren.
Het begint allemaal met uitgebreid onderzoek. Zoals bij elke samenwerking, evalueer je potentiële licentienemers om ervoor te zorgen dat ze een goede match zijn voor het licentiëren van je merk. Er zijn veel factoren die een rol spelen bij deze compatibiliteit, maar deze een paar vragen moet je in ieder geval overwegen:
- Zijn je klanten geïnteresseerd in dit product? Als klanten vaak vragen of je een product aanbiedt (en dat niet doet), is dat een goede kans om iemand anders een licentie te geven om dat product onder jouw merknaam te produceren.
- Vertegenwoordigen de waarden van je merk dit product? Sportteams licentiëren hun logo's en namen aan kledingbedrijven omdat fans massaal Red Sox-hoeden kopen. Dat past. Het zou niet zo logisch zijn voor Tampax om hun merk bijvoorbeeld te licentiëren aan een bedrijf dat ontbijtgranen maakt.
- Heeft de licentienemer de operationele capaciteit om waarde toe te voegen? Je haalt het meeste uit merklicentieovereenkomsten wanneer de gelicentieerde producten (veel) verkopen. Voor elke potentiële licentienemer vraag je jezelf af: Kunnen ze genoeg van het gelicentieerde product produceren om de overeenkomst lucratief te maken?
3. Stel voorwaarden en beperkingen vast
Als je een potentiële licentienemer hebt gevonden die goed bij je merk en klanten past, is het tijd om het licentiecontract op te stellen. Zoals we net hebben besproken, moet je samenwerken met een licentieagent of advocaat om ervoor te zorgen dat je contract alle noodzakelijke voorwaarden bevat en dat de overeenkomst juridisch bindend is.
Wanneer je advocaat de licentie opstelt, zijn er verschillende voorwaarden en beperkingen waar je over wilt beslissen. Deze leggen de details van de samenwerking vast en stellen verwachtingen voor zowel jou als de licentienemer.
Hoe stel je een licentieovereenkomst op?
Een licentieovereenkomst houdt rekening met elk detail dat betrokken is bij de samenwerking tussen twee bedrijven. De licentienemer (het bedrijf dat rechten koopt om een merk te licentiëren) draagt bijvoorbeeld vaak een deel van elke verkoop van het gelicentieerde product af aan de licentiegever (het merk dat wordt gelicentieerd). Hieronder vind je negen zaken om op te nemen in je licentieovereenkomst:
Werk samen met een advocaat
Niemand kent de ins en outs van een waterdichte overeenkomst zoals een licentie-specialist.
Zoek naar advocaten die ervaring hebben met jouw type intellectueel eigendom, zoals bijvoorbeeld patent- of softwarerecht, en met jouw sector. Vraag voormalige klanten om recensies. Lees casestudy's van deals die ze hebben gesloten. Zorg ervoor dat het duidelijk is welke vergoeding ze uit de deal zullen krijgen voordat je de handtekening zet.
Het kan enige tijd duren om een advocaat te vinden die je licentiedeal eerlijk maakt voor iedereen die erbij betrokken is, maar dit is een van de belangrijkste stappen.
Definieer het intellectueel eigendom dat wordt gelicentieerd
Naast duidelijk gedefinieerde rollen voor zowel de licentienemer als de licentiegever, moet je merklicentieovereenkomst duidelijk definiëren wat (en wat niet) is inbegrepen als onderdeel van de overeenkomst.
Sanshee is een retailbedrijf dat eersteklas merchandise vervaardigt voor fans van videogames en anime. Sarah Fetter, de operationele manager die de licentieovereenkomsten van Sanshee beheert (EN), zegt: “[Je moet specificeren] wat de verplichtingen van de licentiegever zijn; dingen zoals, ‘We stemmen ermee in om het item dat je voor ons hebt gemaakt binnen X tijd te promoten.’ Dat soort dingen van tevoren vastleggen is zo'n geweldige aanvulling.”
“En ook het hebben van een volledige suite van alle activa die ik ooit zou kunnen wensen, of het nu een kopie van het spel is of achtergronden van de personages als het nog niet uit is; al het artistieke spul of personage-items. Kortom, al die dingen moeten er zijn op de dag dat we de licentie ondertekenen.”
Overweeg exclusiviteit
De meeste merklicentieovereenkomsten zijn niet-exclusief. Dat betekent dat je je merk aan zoveel concurrerende kledingfabrikanten kunt licentiëren als je wilt. Hoewel niet-exclusiviteit de norm is in merklicenties, moet het nog steeds in het contract worden vastgelegd.
In sommige gevallen kun je ervoor kiezen om een klein aantal exclusieve licenties aan te bieden. Minder licentienemers die exclusief gebruik maken van jouw intellectuele eigendom geeft hen een concurrentievoordeel, waarbij je doorgaans hogere royalty's kunt vragen.
Bepaal het type royalty's
Een van de grootste voordelen van het licentiëren van je merk is de extra inkomstenstroom die je opbouwt. Licentienemers verdienen geld op basis van jouw intellectuele eigendom. In je merklicentieovereenkomst ga je dus in detail in over de structuur van je financiële compensatie voor het licentiëren van jouw IE.
Enkele veelvoorkomende betalingsstructuren voor merklicentieovereenkomsten zijn:
- Initiële vaste vergoeding. Licentienemers betalen een vooraf bepaalde, vaste vergoeding om jouw IE te licentiëren. Dit is doorgaans op jaarbasis.
- Doorlopende royalty's. Licentienemers betalen een vastgesteld percentage van de verkoopprijs of een specifiek bedrag voor ieder verkocht gelicentieerd product. Als je een royalty van 10% op gelicentieerde producten claimt en je licentienemer verkoopt voor € 500.000, zou je cheque € 50.000 zijn.
Sommige merken kiezen er ook voor om verkoopmonitoring als onderdeel van hun overeenkomst op te nemen. In dit geval kan de licentiegever verkoopgegevens van de licentienemer opvragen om te controleren of de samenwerking commercieel zinvol is om voort te zetten.
Gesprekken over het korten van gelicentieerde producten kunnen ook tijdens dit proces ontstaan, vooral met betrekking tot de royalty-betalingsstructuur. In je licentieovereenkomst moet je duidelijk de maximale korting vermelden die je licentienemers aan hun klanten kunnen bieden. Een royalty van 10% van een gelicentieerd product van € 50 is namelijk iets heel anders dan van een afgeprijsd product van € 20.
Denk aan kwaliteitsborging
Wanneer je een ander bedrijf toestemming geeft om jouw naam, logo of gelijkenis op hun producten te gebruiken, neem je een berekend risico.
Je merk wordt automatisch geassocieerd met, en tot op zekere hoogte verantwoordelijk gehouden voor, de kwaliteit en inhoud van die producten. Daarom is het van vitaal belang om voorwaarden voor kwaliteitsborgings in je licentieovereenkomst op te nemen. Je merkidentiteit en reputatie staan namelijk op het spel!
Kwaliteitsborgingen kunnen beperkingen voor de licentienemer omvatten, zoals:
- Het vervormen van afbeeldingen (zoals je merklogo)
- Het wijzigen van je merklettertypen of kleuren
- Het toevoegen van nieuwe code aan gelicentieerde software
Om je merkimago te beschermen, definieer je in je overeenkomst duidelijk wat er wordt gelicentieerd (bijvoorbeeld een videogame-personage) en eventuele beperkingen op hoe een licentienemer het kan gebruiken. Bijvoorbeeld: “Licentienemer mag onze IE niet gebruiken om aan alcohol gerelateerde producten te vervaardigen of te verkopen.”
Tijdsduur
Hoe lang geef je de licentie aan een ander bedrijf om jouw intellectuele eigendom te gebruiken? Sarah Fetter van Sanshee geeft de voorkeur aan een jaar of twee. Dit geeft haar de tijd om de populariteit van een gelicentieerd product te beoordelen voordat ze investeert in een langdurige overeenkomst.
Er is echter geen ideale duur voor een licentieovereenkomst. Een jaar is een goed startpunt, maar bepaalde merken geven de voorkeur aan langdurige partnerschappen zodat ze meer tijd hebben om hun gelicentieerde voorraad te verkopen. Anderen die voorzichtig beginnen met licenties, kunnen kiezen voor kortlopende overeenkomsten om te zien of het een businessmodel is dat voor hen werkt.
De exacte tijdsduur doet er niet zo veel toe. Wat wel belangrijk is, is dat je de afgesproken tijdsduur in je licentieovereenkomst opneemt.
Geografische gebieden
Als je met verschillende licentiepartners werkt, definieer dan duidelijk de gebieden waar ze jouw IE mogen gebruiken. Dit voorkomt dat ze met elkaar concurreren en ruzie maken.
Je kunt meestal geen artikelen verkopen in de landen waar de IE is geregistreerd. Dus, als iemand in het Verenigd Koninkrijk een spel maakt en je sluit een contract met hen, zul je waarschijnlijk niet in dat land kunnen verkopen, omdat ze daar iemand hebben die het al plaatselijk doet.
Bepaalde verzenddiensten in andere landen spelen ook een rol bij het overeenkomen van geografische gebieden. Soms vragen klanten je om niet in bepaalde landen te verkopen omdat je anders te veel tijd kwijt bent aan verzendingen.
Verzending
Benoem verantwoordelijkheden rond verzendingen in je merklicentieovereenkomst. Wie is verantwoordelijk voor het picken, verpakken en verzenden van een artikel naar een klant? Waar zal de voorraad worden opgeslagen: in jouw magazijn, dat van de licentienemer, of in een distributiecentrum van een derde partij?
Ideale voorwaarden kunnen er als volgt uitzien: “We gaan je X aantal artikelen sturen om naar Y locatie te verzenden.” Wanneer je te veel in detail gaat op import, specificaties en vereisten, wordt het pas echt ingewikkeld. Vooral als je gewoon probeert te voldoen aan de bestellingen!
Neem een beëindigingsclausule op
Elke overeenkomst moet een beëindigingsclausule bevatten die uitlegt:
- Wanneer de licentieovereenkomst eindigt
- Hoe een van beide partijen het contract voortijdig kan beëindigen
- De vereiste kennisgeving om dit te doen
Je moet ook uitleggen of de merklicentieovereenkomst automatisch verlengd wordt na afloop van de termijn, en zo ja, tegen welke prijs. Als je bijvoorbeeld een contract van twee jaar aangaat met een licentienemer, heb je misschien een clausule die stelt dat als de overeenkomst automatisch wordt verlengd, je royaltyvergoeding stijgt van 10% naar 12% van alle verkopen van gelicentieerde producten.
Voorbeelden van licentieovereenkomsten
The Walt Disney Company
Disney produceert niet ieder t-shirt of koffiemok met hun personages erop. Sinds dit megabedrijf hun eerste licentieovereenkomst in 1933 ondertekende, hebben duizenden andere bedrijven deals met Disney gemaakt voor het recht om hun personages, namen, muziek en andere handelsmerken te gebruiken. Die bedrijven zorgen vervolgens voor het produceren en distribueren van die producten.
Deze licentieovereenkomsten zijn de reden waarom Disney overal lijkt te zijn. Het is de grootste licentiegever ter wereld, met licentienemers en D2C-verkopen die het bedrijf in 2022 $ 61,7 miljard (€ 54 miljard) (EN) opleverden.
Shopify-verkoper A Birthday Place heeft deze kansen voor merklicenties benut door een lijn van Frozen-feestartikelen op hun website aan te bieden. Zo heeft ook Sun-Staches, dat als groothandel verkoopt aan detailhandels, hun eigen Disney-gelicentieerde product.
Netflix
Netflix is het grootste streamingplatform ter wereld. Meer dan 77 miljoen klanten (EN) betalen voor toegang tot deze on-demand bibliotheek van videocontent. En met hun eigen series en films heeft Netflix toegewijde fanbases opgebouwd rond een aantal van hun “submerken” of programma's.
Shopify-verkoper Fugitive Toys heeft bijvoorbeeld verschillende gelicentieerde producten te koop op hun website en in hun winkels in Californië, waaronder bijvoorbeeld Stranger Things-figuren.
Maar Fugitive Toys doet niet alleen merklicenties met Netflix: het gebruikt ook merklicenties van Disney, Pokémon en anderen, net als A Birthday Place en SunStaches.
Sweets & Geeks
Sweets & Geeks is een Shopify-webshop die snoepgoed, kleding en spellen verkoopt die geïnspireerd zijn door popcultuur. Daarom benutten zij verschillende merklicenties (EN) om in te spelen op actuele trends en interesse in hun producten te wekken. Sweets en Geeks verkoopt deze gelicentieerde goederen via hun website, winkels en evenementen.
De merklicenties zijn divers, waaronder AirHeads, NFL-teams, de Beatles, Settlers of Catan en meer. Dit stelt Sweets & Geeks in staat om een reeks actuele, trending producten voor shoppers aan te bieden.
Gebruik merklicenties voor jouw winkel
Je hoeft geen beroemd personage als Mickey Mouse te hebben om betrokken te raken bij merklicenties. Het delen van je intellectueel eigendom voor commercieel gebruik is een mogelijkheid voor ieder merk, of je nu de licentienemer of de licentiegever bent.
Gebruik de bovenstaande tips om ervoor te zorgen dat je licentieovereenkomst waterdicht is. Definieer de financiële vergoedingen en processen voor kwaliteitscontrole en stel beperkingen aan hoe een licentienemer jouw IE kan gebruiken; vooral wanneer je merkidentiteit wordt samengevoegd met die van hen.
Het klinkt misschien als veel om door te nemen, maar een goede, gespecialiseerde advocaat zorgt er voor dat je overeenkomst waterdicht is.
Veelgestelde vragen over merklicenties
Hoe kan ik mijn eigen merk licentiëren?
Er zijn verschillende manieren waarop je je eigen merk kunt licentiëren. Je kunt contact opnemen met een licentiebedrijf en een licentie aanvragen, of je kunt je merk registreren bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom. Je kunt ook samenwerken met een advocaat om je op weg te helpen.
Wat zijn enkele voorbeelden van merklicenties?
Enkele voorbeelden van merklicenties zijn wanneer bedrijven hun naam of logo licentiëren om te worden gebruikt op de producten of diensten van een ander bedrijf. Nike licentieert hun naam en logo bijvoorbeeld voor gebruik op kleding, schoenen en andere sportartikelen.
Wat is de strategie van licentiëren?
De strategie van licentiëren is om andere bedrijven in staat te stellen producten onder jouw merknaam te produceren en verkopen. Dit kan helpen om de merkbekendheid te vergroten en extra inkomsten te genereren.
Wat zijn de voor- en nadelen van merklicenties?
De voordelen van merklicenties zijn dat het kan helpen om merkbekendheid en -waarde op te bouwen, en ook extra inkomsten kan genereren voor de merkbezitter. De nadelen van merklicenties zijn dat het moeilijk kan zijn om de kwaliteit van de gelicentieerde producten te controleren, en er bestaat een kans dat het merk verwaterd wordt als de gelicentieerde producten niet goed zijn gemaakt of niet goed passen bij het merk.
