Voor een fysieke winkel is een goed ontworpen winkelruimte van cruciaal belang. Je betaalt voor je ruimte, je richt de ruimte in met waardevolle producten en klanten komen binnen en bewegen zich door je ruimte om (het liefst) een aankoop te doen.
Je winkelruimte is essentieel voor jouw succes. Maar het plannen van het gebruik van je winkelruimte is makkelijker gezegd dan gedaan. Looppaden voor klanten, productpresentaties en opslag, de inrichting van de kassa; dit alles en nog veel meer moet worden meegenomen in het ontwerp en de indeling van je winkel. Gelukkig kunnen planogrammen je hierbij helpen.
Lees verder om te leren hoe je planogrammen kan gebruiken om je fysieke winkelruimte te optimaliseren en leer alles over 6 verschillende soorten planogrammen.
Wat is een planogram?
Een planogram is een schematisch hulpmiddel dat wordt gebruikt om de indeling van een winkel te plannen. Planogrammen richten zich vooral op productplaatsing, displays en op de plaatsing van kassa’s.
Planogrammen, ook wel POGs, schapruimteplannen, ruimteplannen en retail-schema's genoemd, zijn een onderdeel van een groter, meer omvattend visueel merchandising plan. Ze bieden meestal een blauwdruk voor visuele merchandising en productdisplays en helpen ook bij voorraadbeheer.
Hieronder vind je een voorbeeld van een planogram voor een retailer die babyproducten verkoopt:

Foto met dank aan: Research Gate
Planogrammen helpen winkels om gegevens te verzamelen die vervolgens slimme ontwerp-, display- en merchandisingkeuzes mogelijk maken om de verkoop te verhogen. Voor een fysieke retailer is een goed ontworpen fysieke winkel van onmisbaar belang.
Hoe gebruik je een planogram?
Planogrammen zijn vooral nuttig voor grote retailers en supermarkten die veel producten van verschillende leveranciers aanbieden en hierbij veel ruimte moeten vullen. Zelfs als je geen "echt" planogram gebruikt, kun je de filosofieën en strategieën ervan toepassen om de indeling van je winkel en productdisplays te plannen.
Bekijk het zo: voordat supermarkten beperkt houdbare goederen bestellen, moeten ze weten of de retailproducten op hun schappen passen. Dit is waar details zoals productverpakkingen, schapindelingen en productomloop in het spel komen.
Planogrammen variëren afhankelijk van de verkoper. In het bovenstaande voorbeeld kijk je naar een redelijk gedetailleerd planogram. Voor kleinere winkels met minder producten en displays, zoals een showroom, kan het planogram minder uitgebreid zijn.
Wat zijn de 6 soorten planogrammen?
- Horizontale productplaatsing
- Verticale productplaatsing
- Productplaatsing in blokken
- Productplaatsing op basis van commerciële status
- Productplaatsing op basis van marktaandeel
- Productplaatsing op basis van marge
Wat is planogram-naleving?
Planogram-naleving verwijst naar de uitvoering van een gegeven planogram in de winkel. Simpel gezegd betekent planogram-naleving het volgen van het ontwerp dat door je planogram is opgesteld.
Wat is een planogram reset?
Een planogram reset verwijst naar een situatie waarin een retailer een nieuw planogram heeft geïmplementeerd dat een grootschalige herstructurering van de winkelindeling inhoudt. Dit kan het aanvullen van nieuwe producten of het opnieuw vullen van bestaande producten op een nieuwe manier omvatten.
Voordelen van planogrammen in fysieke retail
Het gebruik van planogrammen om je winkelindeling te plannen helpt je je verkopen te verhogen en de winkelruimte te maximaliseren. Hieronder vind je meer details over deze voordelen:
Planogrammen maximaliseren de verkoop
Het gebruiken van een planogram voor je winkel stelt je in staat waardevolle gegevens te verzamelen over hoe producten en displays op winkelniveau functioneren.
Producten toewijzen aan specifieke schap- of displaylocaties is alsof je een vergrootglas boven je verkoopgegevens houdt, waardoor je zeer bruikbare inzichten kunt verkrijgen voor de verkoop in je winkel. Wanneer je planogrammen gedurende zes maanden tot een jaar gebruikt, leer je hoe productplaatsing het aankoopgedrag van je klanten beïnvloedt.
Bekijk historische verkoopgegevens en vergelijk deze met je planogram om de schappen en displays met de hoogste conversie te identificeren. Doe hetzelfde met langzaam verkopende artikelen en overweeg om die items samen te plaatsen om je winkelverkopen te verhogen.
Planogrammen kunnen je ogen openen voor verkoopkansen die je anders misschien nooit had opgemerkt. Heb je bijvoorbeeld ooit gezien dat duurdere producten meestal op ooghoogte worden geplaatst? Retailers doen dit opzettelijk om de verkoop en productomloop te optimaliseren, vooral in categorieën met bederfelijke producten.
💡 PRO TIP: Wil je zien welke artikelen snel verkopen of stof verzamelen? Bekijk voorraadrapporten in de Shopify-admin om de beginhoeveelheiden, eindhoeveelheiden, percentages van verkochte artikelen en meer van je productcatalogus te zien.
Planogrammen maken productplaatsing strategisch
Planogrammen maken strategische productplaatsing mogelijk vanuit een cross-merchandising perspectief. Melk en brood staan bijvoorbeeld meestal in de achterste hoek van supermarkten. Waarom? Die retailers willen dat klanten langs andere artikelen lopen, wat kan helpen om impulsaankopen te verhogen.
Met een planogram is het makkelijker om deze routes in kaart te brengen. Als er een artikel is waarvoor klanten regelmatig terugkomen, overweeg dan om het ergens te plaatsen waar ze ook langs andere artikelen moeten lopen die je wilt verkopen, of plaats complementaire producten in de buurt voor een potentiële upsell. Voor supermarkten kan dit bijvoorbeeld kaas en boter zijn.
Planogrammen maximaliseren de ruimte
Winkelruimte kan duur zijn. Hoewel de exacte kosten afhankelijk zijn van verschillende factoren (locatie, grootte, huurtermijn, enz.), zou het ideale bruto-huurpercentage tussen de 1% en 13% (EN) moeten liggen.
Ongeacht de huurkosten kan het maximaliseren van je retailruimte je helpen een efficiënte, kosteneffectieve onderneming te runnen. Planogrammen helpen je georganiseerd te blijven en geven een doel aan elke vierkante meter in je winkel.
Bovendien ondersteunen planogrammen effectiever categoriebeheer. Meer organisatie betekent dat het voor je personeel makkelijker is om de voorraadniveaus in de gaten te houden. Organisatie leidt ook tot een intelligent winkelontwerp, wat betekent dat klanten makkelijk en met enthousiasme door je winkel kunnen navigeren.
Tenslotte helpen planogrammen je bij het beheren van relaties met derden. Als je samenwerkt met groothandels, leveranciers of andere retailpartners, helpen planogrammen je richtlijnen vast te stellen in welk del van je winkelruimte zij vertegenwoordigd zijn. Dit soort opzet kan eigenaarschap en verantwoordelijkheid creëren terwijl het je werklast vermindert.
Hoe maak je een planogram voor jouw winkel?
Goede planogrammen zijn gedetailleerd en robuust, maar dit is niet altijd nodig om effectief te zijn. Zelfs als je geen gedetailleerd planogram gebruikt of nodig hebt, kun je deze filosofieën en strategieën toepassen om de indeling van je winkel en productdisplays te plannen.
Als je besluit dat een planogram de juiste keuze voor jouw winkel is, heb je een aantal opties:
1. Huur een specialist in
Een planogram-specialist is iemand die volledig is toegewijd aan het creëren en beheren van retailplanogrammen op basis van klantgedrag en verkoopdoelen.
Als je bedrijf niet groot genoeg is om iemand in te huren die volledig aan winkelindelingen is gewijd, kun je deze verantwoordelijkheid ook toevertrouwen aan een visueel merchandiser. In tegenstelling tot planogram-specialisten, richten visuele merchandisers zich meestal op het creëren van esthetisch aantrekkelijke productdisplays om aankopen te stimuleren.
Hoewel deze twee rollen verschillend zijn, dienen ze uiteindelijk hetzelfde doel: verkopen stimuleren.
2. Raadpleeg planogram experts
Als je geen interne medewerker wilt aannemen, overweeg dan om samen te werken met externe experts om je planogram uit te voeren. Envirosell is een merk dat gespecialiseerd is in het gebruik van gedragsonderzoek om visuele merchandising te ondersteunen.
3. Gebruik planogram software
Er is veel planogram software op de markt te vinden. DotActiv biedt bijvoorbeeld gratis planogram software voor retailers die net beginnen (het gratis plan is beperkt tot 40 producten). Je kunt ook investeren in betaalde planogram software met meer functies:
4. Maak je eigen planogram
Neem een doe-het-zelf benadering voor je visuele merchandising met planogram-sjablonen. Sommige retailers kiezen voor de ouderwetse manier met papier en potlood en tekenen de winkelruimte op schaal.
Als je handig genoeg bent, kun je dit ook doen in Google Docs. Over het algemeen wil je een bestaand sjabloon gebruiken of er een maken in een tool die beter geschikt is voor visuals, zoals Photoshop.
DoActiv biedt een downloadbaar sjabloon (EN), en SmartDraw heeft verschillende voorbeelden (EN) die je kunt gebruiken als uitgangspunt voor je eigen planogram.
Hoe lees je een planogram?
Hoe je ook kiest om het planogram van je winkel te maken, je team moet in staat zijn om de details te lezen om te voldoen aan je nieuwe ontwerp. Dit is wat er in ieder geval in je planogram moet worden opgenomen:
Afmetingen en displays
Je planogram moet afmetingen bevatten voor je gangpaden, schappen en productdisplays. Zorg ervoor dat je aangeeft welk type productdisplay voor elk segment moet worden gebruikt, zoals koelkasten, pegboards, point-of-purchase displays, gondola's of bakken.
Producten en verpakkingen
Vervolgens moet je team makkelijk kunnen afleiden welke SKU's op welke schappen horen. Vermeld details over merken, productgroottes, verpakkingsspecificaties en schaptechnieken. Als je bijvoorbeeld wilt dat één kant van het product naar buiten gericht is, zorg er dan voor dat je dat noteert.
Planogram-methodologie
Planogrammen kunnen ook dienen als leermomenten voor je winkelteam. Naast je winkelindeling en informatie over productdisplays, overweeg ook om te vermelden welke gegevens en keuzes hebben geleid tot je nieuwe planogramontwerp.
Het delen van deze informatie en analyse met je medewerkers kan hen helpen om je klanten beter van dienst te zijn en hun gedrag en motivaties te begrijpen. Bovendien kunnen ze met deze context letten op manieren om de indeling van je winkel verder te verbeteren.
Tijd om je planogram te plannen
Planogrammen zijn belangrijk voor fysieke winkels. Als het bouwen van een planogram voor je winkel als een enorme onderneming klinkt, heb je gelijk. Maar laat je niet intimideren.
Hoewel ze veel voorbereiding vereisen, kan een goed ontworpen planogram de manier waarop je gegevens verzamelt, je voorraad beheert, je winkelbezoekers converteert en je retailbedrijf laat groeien revolutioneren.
Veelgestelde vragen over planogrammen
Waar worden planogrammen voor gebruikt?
Een planogram wordt gebruikt om te plannen hoe producten in een winkel moeten worden ingedeeld om de meest samenhangende winkelervaring mogelijk te maken.
Hoe maak je een retail planogram?
Er zijn een paar manieren om je eigen planogram te maken. Investeer eerst in planogram software om te helpen. Als je een beperkt budget hebt, kun je altijd zelf aan de slag met papier en potlood of posterbord en plaknotities. Wanneer je over genoeg budget beschikt, is het echter een goed idee om een planogram-specialist in te huren om je advies te geven over hoe je de algehele klantervaring in je winkel kunt verbeteren.
Is planogrammen een beroepsvaardigheid?
Ja, planogrammen is een heel beroep. Het omvat het creëren van een visuele weergave van productplaatsing in een winkel, waarbij factoren zoals productvraag, schapruimte, visuele aantrekkingskracht en klantenstroom in overweging worden genomen. Het vereist een begrip van retailprincipes en een oog voor ontwerp en indeling.
Wat bevat een planogram?
Een planogram is een schematische tekening die de schappen en producten van een winkel toont. De indeling omvat de locatie van elk product op het schap, hoeveel producten er moeten worden weergegeven, en eventuele borden of andere visuele elementen die de winkel moet hebben.